Amerika İslam İnqilabı zamanı Pəhləvi hökumətini hakimiyyətdə saxlamaq üçün əlindən gələni etdi, lakin İmam Xomeyninin (r.ə.) başçılıq etdiyi xalqın Pəhləvi avtoritar hökumətinə qarşı qələbəsi ilə Amerika öz səfirliyindən casusluq və İslam İnqilabının məqsədlərinə qarşı sui-qəsd üçün baza kimi istifadə etdi. Digər tərəfdən, Məhəmməd Rza Pəhləvinin sözügedən ölkənin o zamankı prezidenti Cimmi Karterin icazəsi ilə Amerikaya daxil olması İran xalqının qəzəbinə səbəb oldu.
İmamın ardıcılı olan bir qrup tələbə 4 noyabr 1979-cu ildə Amerika səfirliyinə gedərək 53 nəfəri casusluq ittihamı ilə həbs etmişlər. Bu addım İmam Xomeyni (r.ə.) tərəfindən bəyənildi və bu səfirliyin sənədlərini araşdırdıqdan sonra Amerikanın İrandakı sui-qəsdi və casusluğu getdikcə daha aydın oldu.
Amerikanın həbs olunanları azad etmək planları baş tutmadıqda, onlar öz məqsədlərinə çatmaq üçün hərbi güclərindən istifadə etmək qərarına gəldilər və 24 aprel 1980-ci ildə aviadaşıyıcısı ilə Qahirədən Oman dənizində İranın ərazi sularının yaxınlığına 6 ədəd C-130 təyyarəsini göndərdilər. Həmin gün gecə yarısı bu təyyarələr və səkkiz hərbi helikopter aşağı yüksəklikdə İrana və Yəzd vilayətinin mərkəzinin şimal-şərqindəki Təbəs səhrasına yola düşdü.
Amma Amerika hərbi vertolyotlarından birində Kirman ostanının Raver şəhərindən 120 kilometr aralıda texniki nasazlıq baş verdi və onun heyəti başqa helikopterə köçürüldü və bir müddət sonra bu helikopterin hidravlik qurğusu da sıradan çıxdı və Nimitz aviadaşıyıcısına doğru hərəkət etdi.
Əvvəlcədən müəyyən edilmiş plana görə, Amerika təyyarələri və helikopterləri Təbəs səhrasına enməli, sonra isə helikopterlər Amerika komandolarını Tehranın ətrafına aparacaqdı ki, oradan hazırlanmış yük maşınları və minik maşınları ilə Tehrandakı keçmiş Amerika səfirliyinin binasına doğru hərəkət edəcəkdilər.
Lakin 25 aprel 1980-ci ildə 6 helikopter və 6 Amerika C-130 təyyarəsinin Təbəs səhrasına enməsindən cəmi bir neçə saat sonra qum fırtınası səbəbindən bu ölkənin bir helikopteri və təyyarəsi bir-biri ilə toqquşdu. Nəticədə amerikalı hərbiçilərin səkkiz nəfəri həlak oldu. Bu hadisədən sonra sözügedən ölkənin qüvvələri “Qartal pəncəsi” əməliyyatını ləğv edərək ölkələrinə qayıtdılar.
Cimmi Karterin Təbəsdəki qüvvələrinin məğlubiyyətini eşitdikdən sonrakı davranışı və sıxıntısı ilə bağlı Bjezinski deyir: O, başını iki əli arasına alıb bir neçə saniyə stolun üzərinə qoydu. O, yaralı ilan kimi qıvrıldı və bütün üzündə ağrı və narahatlıq izləri göründü və ətrafındakılara pis sözlər söylədi. ABŞ dövlət katibi Sayrus Vens (Cyrus Vance) yazırdı: Hamımız çaşqın və pərişan idik.
İmam Xomeyni (r.ə.) bu hadisədən sonra buyurdu: “Mənəviyyata əhəmiyyət verməyən və bu qeybə inanmayanlar oyanmamalıdırlar. İrana gəlmək istəyən cənab Karterin bu helikopterlərini (kim) vurub saldı? Biz vurub saldıq? Qumlar vurub saldı. Qumlar Allahın məmuru idi, külək Allahın məmuru idi”.
Ali Rəhbər Ayətullah Xamenei bu hadisə ilə bağlı deyib: “Bu ərazilərə ilk dəfə hərbi müdaxilə 1980-ci ildə Amerika qüvvələrinin demokratik prezidentin göstərişi ilə Tehrana çatmaq niyyəti ilə Təbəsə hücumu olub. Təbii ki, yarı yoldan onların qaralmış, şikəst olmuş bədənləri geri döndü! Qəribədir! Əziz ölkəmiz, böyük millətimiz və tarixi bölgəmiz, necə də böyük təcrübələrin sınaq meydançası olub”.
Sizin rəyiniz